Mazur Mirosław - Ziołoleczenie bólów głowy, ZIELARSTWO
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Mirosław Mazur - Ziołoleczenie bólu głowy
Ból głowy <łac. cephal /~gia, ~ea, ~odynia/> jest to stały, okresowy lub napadowy ból, o różnym:
charakterze (np.: uciskowy, kłujący, tętniący, rozrywający, miażdżący, piekący, wędrujący, opasujący,
lokalny, rozlany, itp.)
nasileniu (np.: łagodny, uporczywy, nie do zniesienia, itp.)
umiejscowieniu (np.: jednostronny, obustronny, w ściśle określonym miejscu czaszki)
promieniowaniu (np.: do oka, karku, barków, szczytu głowy, itp.)
długotrwałości (np.: sekundy, minuty, godziny, dni, itp.)
przebiegu (np.: szybko lub wolno narastający bądź słabnący, nagły i krótkotrwały, ciągły z kilkoma
maksimami w ciągu dnia, itp.)
okresie występowania (np.: rano po przebudzeniu, nocą, po obfitym posiłku, bez względu na porę
dnia, itp.)
obrazie (np.: skojarzony z nudnościami i / lub wymiotami, zaburzeniami orientacji w przestrzeni,
ogólnym osłabieniem, dysfunkcją wzroku i słuchu, nadwrażliwością na pewne zapachy, uczuciem
"wewnętrznego gorąca", nadpobudliwością, rozdrażnieniem, smutkiem, ogólnym zniechęceniem i
przygnębieniem, itp.) i inne nieprawidłowe, przykre odczucia (np.: wrażenie ucisku, rozpierania,
pulsowania, mrowienia, ciężkości) w części mózgowej czaszki - w okolicach czołowych, skroniowych,
ciemieniowych lub potylicznych - lub w obrębie oczodołów.
Może ujawniać się bez wyraźnej przyczyny zewnętrznej (ból "samoistny" - spowodowany procesami
chorobowymi toczącymi się in vivo) lub w następstwie ekspozycji na rozmaite czynniki środowiskowe
(np.: hałas, światło słoneczne, wiatr, lotne związki chemiczne, urazy mechaniczne).
Może ulegać zarówno intensyfikacji (m.in. pod wpływem kaszlu, kichania, wysiłku fizycznego, stresu,
zimna - zarówno otoczenia jak i posiłku - aktu defekacji, różnych leków, czy testów diagnostycznych
(np.: próby Valsalvy, tj. nasilonego wydechu podczas zamkniętej głośni)) jak i osłabieniu (czynniki
przynoszące ulgę to przykładowo: ciepło, ciemność, cisza, sen, bezruch, itp.).
I Epidemiologia
Bóle głowy prześladują od czasu do czasu większość ludzi. Niektórzy cierpią jednak z tego powodu
wyjątkowo mocno, a spora grupa bardzo regularnie, niejednokrotnie przez wiele lat. Ustawicznie
powtarzające się bóle głowy nękają co najmniej 20% populacji, a u około 50% stwierdza się bóle
nawracające. W przeważającej większości wypadków nie wiążą się one z istnieniem poważniejszego
zagrożenia zdrowotnego, ale niemal zawsze pogarszają jakośćżycia i psychofizyczną sprawność
człowieka. Można jednak przewidzieć kiedy ból głowy zwiastuje wystąpienie lub istnienie groźnej
choroby wymagającej interwencji lekarskiej. Zwiastunami takimi są najczęściej ostre i silne bóle głowy
pojawiające się bądź nasilające w trakcie gwałtownych ruchów lub odruchów z towarzyszącymi
zaburzeniami neurologicznymi (np.: świadomości, pamięci, wzroku, słuchu, równowagi).
II Etiologia
Przyczyny leżące u podstaw bólów głowy są wyjątkowo różnorodne i liczne.
Tradycyjnie przyjmuje się następujący podział:
I Przyczyny wewnątrzczaszkowe:
Nie powodujące zmian w przestrzeni wewnątrzczaszkowej, np.:
migrena /hemicrania/
zespół Méniere'a /syndroma Ménieri/
padaczka /epilepsia/
bóle głowy Hortona /cephaleae Hortoni/
niedokrwienie ścian naczyń krwionośnych i tkanek mózgu (na tle np. miażdżycy tętnic mózgu,
niedokrwistości).
Powodujące zmiany w przestrzeni wewnątrzczaszkowej, np.:
guzy złośliwe, łagodne, przerzuty /tumoris maligni, benigni, metastases/
ropnie /abscessus/
krwawienia /haemorrhagiae/
tętniaki /aneuryjsmatis/
wzrost ciśnienia płynu mózgowo - rdzeniowego
Zmiany zapalne, np.:
zapalenie mózgu /encephalitis/
zapalenie opon mózgowo - rdzeniowych /meningoencephalitis/
II Przyczyny zewnątrzczaszkowe:
Choroby szyi, karku, szyjnego odcinka kręgosłupa, np.:
zwyrodnienie kręgów /spondyloza/
zapalenie kręgów /spondylitis/
przykurcze mięśni /crampi/, szyi, mialgie
Nerwobóle nerwów czaszkowych, np.:
nerwu trójdzielnego,
nerwu językowo - gardłowego i innych;
Choroby nosa i zapalenie zatok przynosowych.
Choroby naczyniowe, np.:
zapalenie tętnicy skroniowej /arteriitis temporalis cranialis/
miażdżyca tętnic - innych niż mózgowe - prowadząca do niedokrwienia mózgu
Choroby oczu, np.:
owrzodzenie rogówki
zapalenie tęczówki /iritis/
jaskra /glaucomia/
zapalenie nerwu wzrokowego /inflammatio nervi optici/
zaburzenia refrakcji /molimina refractionis/
Choroby kości czaszki:
przerzuty nowotworowe /metastases carcinomae in ossibus cranii/
szpiczak /myeloma/
choroba Paget'a /osteodystrophia deformans/
łagodne guzy /Ltumoris benigni/
osteochondroza
III Przyczyny różne:
Choroby układu krążenia:
niedociśnienie /hypotensio/
nadciśnienie /hipertensio/
Zatrucia
azotowymi produktami przemiany materii - mocznica /uraemia/
alkoholami / np.: metylowym, etylowym)
nikotyną
tlenkiem węgla
cyjankami
metalami ciężkimi (np.: ołowiem, rtęcią, kadmem, antymonem, arsenem)
nitrozwiązkami aromatycznymi (np.: nitrobenzenem, dinitrofenolem),
rozpuszczalnikami organicznymi (np.: benzenem, chloroformem, CS2, CCl4)
lekami (np.: glikozydami nasercowymi, chinidyną, azotanami (V i III), witaminą A)
Choroby infekcyjne:
bakteryjne
wirusowe
grzybicze
pierwotniakowe
robacze
Urazy czaszki.
Zaburzenia psychiczne.
Hiper - i hipoglikemia:
a) ketoza /ketosis/
b) kwasica /acidosis/
Inne choroby ogólne:
a) miażdżyca /arteriosclerosis/
b) niedokrwistość /anaemia/
c) czerwienica /erythraemia/
d) menopauza /climacterium/
Wpływy zewnętrzne, np.:
długotrwałe przebywanie na słońcu - udar słoneczny /ictus solaris /
długotrwałe przebywanie w ciągu dnia w zaśnieżonej okolicy przy bezchmurnym niebie (np. w górach) -
ślepota śniegowa /caecitas nivalis/ i światłowstręt /photophobia/
zmiany ciśnienia atmosferycznego - diateza baryczna.
Obok sporej grupy czynników somatycznych, bóle głowy, mogą być powodowane przede wszystkim
napięciami psychicznymi. Brak akceptacji ze strony lub w stosunku do otoczenia, stan "milczącego"
konfliktu, brak odwagi bądź chęci przełamania trudnej sytuacji, rozluźnienia napiętych stosunków,
wzajemna i tłumiona wrogość, zazdrość czy też agresja wobec bliskich, współpracowników,
znajomych lub przełożonych, niemożność dostosowania się (np. do nowego otoczenia) lub sprostania
zobowiązaniom przy równoczesnym braku alternatywnych rozwiązań, trudna sytuacja życiowa czy
wreszcie rozterki uczuciowe, wewnętrzny konflikt, które muszą być utrzymywane "kurczowo" w
tajemnicy, pod kontrolą i "maską" pozornej normalności, prędzej czy później przyprawiają o ból
głowy. Wszystkie negatywne uczucia, nie znajdujące drogi upustu, spiętrzone emocje, zostaną w
końcu skierowane "do wewnątrz", przeciw własnej osobie i dadzą o sobie znać w postaci przewlekłych
bólów głowy.
III Postacie kliniczne
Wywiad - w połączeniu z badaniem fizykalnym i pracownianym - pozwala najczęściej, na zaliczenie
bólu głowy do jednego z pięciu następujących rodzajów:
Ostre, ciężkie bóle głowy w ostrych chorobach o poważnym rokowaniu (np.: zapalenie opon
mózgowych /meningitis/, guz mózgu /tumor cerebri/, krwiak podtwardówkowy /haematoma
subdurale/).
Bóle z napięcia psychoemocjonalnego
Najczęściej spowodowane skurczem mięśni mających swoje przyczepy w obrębie czaszki. Typowo
umiejscowione w okolicy potylicznej. Mogą też mieć charakter ucisku opasującego całą głowę. Są
zazwyczaj przewlekłe, nawracające i nie reagują na rutynowo stosowane leki przeciw bólowe.
Występują po stresach, często łączą się z lękiem lub depresją, ustępują po śnie.
Migrena
[ Pobierz całość w formacie PDF ]