Martin E. P. Seligman, ebooki
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Spis treci
Cz I
Dlaczego dzieci potrzebuj optymizmu
9
1.
Weksel
11
2.
Od pierwszego kroku do pierwszej randki
21
3.
Stworzenie zespou
31
Cz II Gdy wychowywanie dziecka z wyu demograficznego
przynosi ze efekty
37
4.
Ruch wspierania poczucia wasnej wartoci
39
5.
Epidemia depresji
53
Cz III Czy Twoje dziecko jest optymist, czy pesymist?
65
6.
Fundamenty optymizmu
67
7.
Mierzenie optymizmu
85
8.
Skd bierze si optymizm
113
Cz IV Jak wzbudzi w dziecku optymizm
i da mu poczucie kontroli
133
9.
Program Prewencyjny Uniwersytetu w Pensylwanii
135
10.
Pokonanie automatycznego pesymizmu u dziecka
153
11.
Zmiana stylu wyjaniania Twojego dziecka
185
12.
Kwestionowanie i dekatastrofizacja
217
13.
Doskonalenie umiejtnoci spoecznych
255
Cz V Dzieci XXI wieku
301
14.
Piramida optymizmu: niemowlta, kilkulatki i przedszkolaki
303
15.
Granice optymizmu
325
Podzikowania
331
10
Pokonanie
automatycznego
pesymizmu u dziecka
P
rogram Prewencyjny Uniwersytetu Pensylwanii przyniós wspa-
niae efekty w zapobieganiu depresji u uczniów szkó podstawo-
wych i gimnazjalnych, dlatego postanowilimy nauczy go rodziców,
tak aby mogli oni pomóc swoim dzieciom w domu. W nastpnych czte-
rech rozdziaach dowiesz si, jak nauczy swoje dziecko gównych
technik optymizmu — to wanie te umiejtnoci pomogy w immuni-
zacji dzieci uczestniczcych w Programie Prewencyjnym Uniwersytetu
Pensylwanii przeciwko depresji. W tym rozdziale nauczysz si pokazy-
wa dziecku, jaki jest zwizek midzy jego sposobem mylenia a emo-
cjonalnymi reakcjami. W rozdziale 11. zdobdziesz umiejtnoci, które
pomog Ci pielgnowa optymistyczny styl wyjaniania u dziecka,
a w rozdziale 12. dowiesz si, jak nauczy dziecko prowadzi twórczy
dialog z wasnymi pesymistycznymi mylami. Umiejtnoci spoeczne,
które mog pomóc dziecku zwalczy depresj, zostan omówione w roz-
dziale 13.
Jeli chcesz nauczy swoje dziecko poznawczych umiejtnoci opty-
mizmu, musisz najpierw zmieni wasny sposób mylenia. Dzieci w duym
stopniu przejmuj pesymizm od rodziców i nauczycieli, dlatego wane
154
W MAYM CIELE DUY ZUCH
jest, eby sta si wzorem optymistycznego mylenia dla swojej pociechy.
W tym rozdziale skupimy si na dwóch wanych kwestiach. Najpierw
nauczymy Ci stosowa kad z technik we wasnym yciu, a potem
podpowiemy, jak zapozna nimi Twoje dziecko. Dopóki sam nie b-
dziesz umia swobodnie korzysta z tych umiejtnoci, trudno bdzie Ci
nauczy ich kogo innego.
Zanim na dobre rozpoczniemy ten rozdzia, musisz zrozumie, e
zaprezentowane tu strategie nie dziaaj jak magiczna ródka. Jeli
jeste pesymist i potrafisz znale ukryt krytyk w kadym komple-
mencie oraz zy omen w kadym pomylnym przedsiwziciu, nie zo-
baczysz nagle szklanki w poowie penej po przeczytaniu tej ksiki.
Dziki regularnym wiczeniom nauczysz si kwestionowa swoje pe-
symistyczne myli, jednak to wymaga czasu i wysiku z Twojej strony.
Przypominam Ci, e kurs, w którym bray udzia dzieci w ramach Pro-
gramu Prewencyjnego Uniwersytetu Pensylwanii, trwa cznie 24 go-
dziny. Przez ten cay czas dzieci uczyy si optymizmu i wiczyy nowe
umiejtnoci w praktyce, przy czym cz zada wykonyway po zaj-
ciach w domu. Aby wycign jak najwicej z czterech najbliszych
rozdziaów, najpierw przeczytaj dokadnie kady z nich. Zobaczysz, e
niektóre zagadnienia dotycz Ciebie, a inne Twojego dziecka. Potem
wró do pierwszego dziau skierowanego do dorosych i przewicz tech-
niki tam zaprezentowane. Przeznacz godzin na wiczenie nowych
umiejtnoci i postaraj si, eby nikt w tym czasie Ci nie przeszkadza.
I pamitaj: bd cierpliwy. Nauka wymaga czasu, a proponowane przez
nas techniki mog zmieni Twoje ycie na zawsze. Gdy poczujesz, e
posiade ju now umiejtno, przejd do nastpnego dziau, w którym
dowiesz si, jak nauczy jej Twoje dziecko.
PRZEGLD
Techniki, które poznasz w tym oraz nastpnych dwóch rozdziaach,
przypominaj gówne taktyki stosowane przez terapeutów w leczeniu
depresji. Zostay one przez nas zmodyfikowane, tak aby mogli je sto-
sowa ludzie nie cierpicy na t chorob. Terapia poznawcza trwa krót-
ko, a jej skuteczno jest podobna jak w przypadku leków na depresj.
Oznacza to, e gdybymy losowo skierowali pacjentów wykazujcych
podobnie cikie objawy depresji na terapi poznawcz albo na leczenie
POKONANIE AUTOMATYCZNEGO PESYMIZMU U DZIECKA
155
najskuteczniejszymi lekami, znaczc popraw odnotowalibymy u po-
dobnej liczby chorych (okoo 70 procent). Jednak z czasem rónice midzy
tymi dwiema grupami zaczyby si coraz bardziej nasila. Gdybymy
obserwowali „reagujcych” (czyli tych, którym leczenie pomogo) w du-
szym okresie, oceniajc ich poziom depresji co pó roku, odkrylibymy,
e pacjenci, którzy byli leczeni lekami na depresj, ponownie zapadaj
na t chorob dwa razy czciej ni ci, którzy przeszli terapi poznaw-
cz. Terapia ta obnia ryzyko zachorowania na depresj w przyszoci,
poniewa uczy pacjenta nowych wzorców mylenia, które ten wyko-
rzystuje, gdy przydarza mu si co przykrego. Podsumowujc: poczt-
kowo zarówno leki, jak i terapia poznawcza przynosz pozytywne efekty,
jednak ta druga metoda jest dwukrotnie skuteczniejsza pod wzgldem
prewencji
1
.
Istniej cztery podstawowe umiejtnoci optymizmu bdce fun-
damentem zarówno terapii poznawczej, jak i Programu Prewencyjnego
Uniwersytetu Pensylwanii. Najpierw uczysz si rozpoznawa myli,
które kr Ci po gowie, gdy czujesz si przygnbiony i zdoowany.
Te myli, czsto niezauwaalne, maj ogromny wpyw na Twój nastrój
i zachowanie. Technika ta nosi nazw
apania myli
.
Lydia nauczya si wyapywa negatywne myli, które sama ge-
neruje. Jako matka trójki maych dzieci (najmodsze jest w pierwszej
klasie, a najstarsze w pitej) nie przepada za porann krztanin.
Wyprawianie trójki dzieci do szkoy potrafi by mczce. Czasami,
zamykajc drzwi za swoimi pociechami, Lydia krzyczy do nich rze-
czy, których potem auje. W takich sytuacjach dopada j potworna
chandra. Dziki stosowaniu techniki apania myli Lydia zdaa sobie
spraw, e zawsze, gdy nakrzyczy na wasne dzieci, powtarza sobie:
„Jestem okropn matk — prawdziw jdz. Moje dzieci bd mnie
nienawidzi. Jestem pewna, e moje zachowanie le dziaa na ich
psychik”.
Druga umiejtno optymizmu to
ocenianie
tych automatycznych
myli. Musimy zda sobie spraw, e to, co mówimy do siebie, nieko-
niecznie jest prawd. Lydia uczy si traktowa swoje przekonania na
temat samej siebie i otaczajcego j wiata jak hipotezy, które wymagaj
sprawdzenia. Zaczyna gromadzi i szacowa dowody, które potwierdz
(lub nie) suszno jej przekona.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]