Marks Karol, ebooki
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Aby rozpocząć lekturę,
kliknij na taki przycisk ,
który da ci pełny dostęp do spisu treści książki.
Jeśli chcesz połączyć się z Portem Wydawniczym
LITERATURA.NET.PL
kliknij na logo poniżej.
KAROL MARKS i FRYDERYK ENGELS
MANIFEST
KOMUNISTYCZNY
2
Tower Press 2000
Copyright by Tower Press, Gdańsk 2000
3
PRZEDMOWA DO WYDANIA NIEMIECKIEGO 1872 r.
„Związek Komunistów”, międzynarodowe zrzeszenie robotnicze, które w ówczesnych wa-
runkach mogło być oczywiście tylko tajne, na kongresie odbytym w Londynie w listopadzie r.
1847 polecił niżej podpisanym ułożenie szczegółowego, teoretycznego i praktycznego pro-
gramu partyjnego, przeznaczonego do opublikowania. Tak powstał niniejszy Manifest, które-
go rękopis przesłano do druku do Londynu, na kilka tygodni przed rewolucją lutową. Ogło-
szony początkowo po niemiecku, wyszedł on drukiem w tym języku w Niemczech, Anglii i
Ameryce w dwunastu co najmniej rozmaitych wydaniach. Po angielsku Manifest został wy-
dany po raz pierwszy w r. 1850 w Londynie w „Red Republican” w przekładzie miss Helen
Macfarlane i w roku 1871 w Ameryce co najmniej w trzech rozmaitych przekładach. Po fran-
cusku – po raz pierwszy w Paryżu na krótko przed powstaniem czerwcowym w 1848 roku,
ostatnio w „Le Socialiste” w New Yorku. Nowy przekład jest w przygotowaniu. Po polsku –
w Londynie wkrótce po pierwszym wydaniu niemieckim. Po rosyjsku – w Genewie w latach
60-ych, Na duński został również przetłumaczony wkrótce po ukazaniu się oryginału.
Jakkolwiek znaczna, była zmiana stosunków w ciągu ostatnich 25 lat, ogólne zasady roz-
winięte w tym Manifeście pozostają na ogół całkowicie słuszne także dziś. Coś niecoś nale-
żałoby tu i ówdzie poprawić. Praktyczne zastosowanie tych zasad, jak to oświadcza sam Ma-
nifest, zależeć będzie wszędzie i zawsze od danych historycznie okoliczności, dlatego też nie
należy bynajmniej przywiązywać szczególnej wagi do rewolucyjnych zarządzeń, proponowa-
nych w końcu rozdziału drugiego. Ten ustęp brzmiałby dzisiaj pod wielu względami inaczej.
Wobec dalszego olbrzymiego rozwoju wielkiego przemysłu w ciągu ostatnich 25 lat i postę-
pującej wraz z tym rozwojem partyjnej organizacji klasy robotniczej, wobec doświadczeń
praktycznych najpierw rewolucji lutowej, następnie w daleko większym jeszcze stopniu Ko-
muny Paryskiej, gdzie proletariat po raz pierwszy w ciągu dwóch miesięcy posiadał władzę
polityczną, program ten jest dziś miejscami przestarzały. W szczególności Komuna dowiodła,
że „klasa robotnicza nie może po prostu wziąć w posiadanie gotowej machiny państwowej i
uruchomić jej dla swych własnych celów” (patrz „Wojna domowa we Francji, Odezwa Rady
Generalnej Międzynarodowego Stowarzyszenia Robotników” wyd. niemieckie, str. 19, gdzie
to zostało rozwinięte bardziej szczegółowo)
1
. Następnie jest rzeczą samą przez się zrozumia-
łą, że krytyka literatury socjalistycznej jest, jak na dziś, niezupełna, ponieważ sięga tylko roku
1847; również uwagi, dotyczące stosunku komunistów do różnych partii opozycyjnych (roz-
dział IV), aczkolwiek w ogólnych zarysach i dziś jeszcze słuszne, są w swym zastosowaniu
już choćby dlatego dziś przestarzałe, że sytuacja polityczna zmieniła się całkowicie i rozwój
historyczny zmiótł z powierzchni ziemi większą cześć wymienionych tam partii.
Jednakże Manifest jest dokumentem historycznym, do którego me przyznajemy już sobie
prawa wnosić zmian. Któreś z późniejszych wydań zostanie może zaopatrzone we wstęp
obejmujący okres od roku 1847 do czasu obecnego; niniejszy przedruk zjawił się dla nas zbyt
nieoczekiwanie, wobec czego nie pozostawił nam potrzebnego na to czasu.
KAROL MARKS, FRYDERYK ENGELS
Londyn, 24 czerwca 1872 r
1
W języku polskimi patrz: Karol Marks, Dzieła wybrane, tom II, str. 314 następne. „Książka” 1947.
4
PRZEDMOWA DO WYDANIA NIEMIECKIEGO 1883 r.
Przedmowę do niniejszego wydania muszę niestety podpisać sam jeden. Marks, człowiek,
któremu cała klasa robotnicza Europy i Ameryki ma więcej do zawdzięczenia niż komukol-
wiek innemu – Marks spoczywa na cmentarzu w Highgate
2
i mogiła jego porasta już pierwszą
trawą. Po jego śmierci tym bardziej nie może być mowy o przerabianiu albo uzupełnianiu
Manifestu. Uważam za tym konieczniejsze raz jeszcze kategorycznie stwierdzić tu, co nastę-
puje:
Podstawowa myśl przenikająca cały Manifest; że produkcja ekonomiczna i wynikająca z
niej, siłą konieczności, budowa społeczeństwa każdej epoki historycznej stanowi podstawę
politycznej i umysłowej historii tej epoki; że zgodnie z tym (od czasu rozkładu pierwotnego
gminnego władania ziemią), cała historia była historią walk klasowych, walk pomiędzy kla-
sami wyzyskiwanymi a wyzyskującymi, uciskanymi a panującymi na różnych szczeblach
rozwoju społecznego: że jednak walka ta osiągnęła obecnie taki szczebel rozwoju, kiedy klasa
wyzyskiwana i uciemiężona (proletariat) nie może już wyzwolić się spod panowania klasy
wyzyskiwaczy i ciemięzców (burżuazji) nie wyzwalając zarazem na zawsze całego społe-
czeństwa od wyzysku, ucisku i walk klasowych – ta myśl podstawowa należy jedynie i wy-
łącznie do Marksa.
Stwierdzałem to już niejednokrotnie; ale właśnie obecnie zachodzi potrzeba, żeby 10
oświadczenie poprzedzało również sam Manifest.
F. ENGELS
Londyn, 28 czerwca 1883 r.
2
Marks zmarł w Londynie w dn. 14 marca 1883 r.
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]